عناوینی که برای فصول کتاب برگزیده شده همه در راستای همین بررسی زمینه قیام عاشورا قرار دارد. چنانکه عناوین فصل‌های این کتاب عبارتند از؛ «جامعه شناسی سیاسی حادثه عاشورا»، «عاشورا و اخلاق مقاومت»، «تحلیل مساله عاشورا از چشم‌انداز بیعت و رأی»، «عاشورا و بحران خلافت»، «عاشورا و مفهوم اصلاح؛ بازگشت به بنیانگذار»، «عاشورا؛ سنت و خلافت»، «عاشورا و بحران سنت»، «مفهوم فساد و اصلاح در نهضت عاشورا»، «هدف اصلاح در نهضت عاشورا» و نهایتاً «عاشورا و اصلاح دین».

استاد مسعود امامی پیامبر(ص) در طول سالهایی که در مکه بودند به هیچ وجه اقدام کودتایی نکردند یعنی سعی نکردند که اقلیت یاران خود را بر مکه حاکم کنند. تا اینکه تصمیم به هجرت گرفتند یعنی از شهری که اکثریت مردم آن شهر ایشان را نمیخواستند، هجرت کردند و به شهر مدرینه که اکثریت مردم آن شهر، ایشان را میخواستند رفتند.

بعضا با افتخار می‌گویند کوروش وقتی وارد بابل شد به مردم گفت «بر دین خود آزاد هستید» و این را نشانه رفتار دموکراتیک کوروش یا احترام به حقوق بشر می‌دانند. اما شهید مطهری معتقد است اگر کوروش چنین گفته باشد پس به چه دلیل سرزمین آنان را تصرف کرد؟ آیا آرامش آنان را برای استثمار اقتصادی می‌خواست؟ پیامبر اسلام به کدام سرزمین رفت که هدفی جز اصلاح دین داشته باشد؟